به بهانه اکرانهای خصوصی فیلم " اقیانوس پشت پنجره " در استان هرمزگان

اقیانوسی از رنگ و آیین و موسیقی، پشت یک پنجره کوچک

کوش نیوز-فیلم « اقیانوس پشت پنجره » به کارگردانی بابک نبی زاده، داستان نوجوانی را روایت می کند که در جزیره ای همراه خانواده ی نیازمندش زندگی می کند.
کد خبر : 1098
تاریخ انتشار : یکشنبه ۲۱ خرداد ۱۴۰۲ - ۱۴:۳۵
اقیانوسی از رنگ و آیین و موسیقی، پشت یک پنجره کوچک

او می خواهد با ایده خلاقانه ای که به ذهنش رسیده و برای کسب درآمد، جزیره اش را به توریست های خارجی معرفی کند، این فیلم برای مخاطبین گروه سنی نوجوان در خرداد ماه 1402 در استان هرمزگان، در سه اکران خصوصی به نمایش درآمد.

شوپنهاور، فیلسوف اراده گرا، همواره « اراده » را مقدم بر « عقل » می داند و معتقد است: چنین نیست که انسان ابتدا از طریق عقل به درستی کاری پی ببرد و سپس آن را اراده کند، بلکه نخست اراده می کند و آن گاه برای آن دلیل می آورد، چون در عادات، کردار و اساسا در وجود یک انسان، « اراده » اصل است. اگر صحنه ابتدایی فیلم و سکانس کشیدن طرح هایی روی ماسه های ساحل توسط برهان، شخصیت نوجوان اصلی فیلم، که بنا بر عقیده ای کهن، می پندارد کشیدن تصویر آرزویی که در سر دارد، داشتنش را ممکن می سازد را با همین دیدگاه شوپنهاوری، بررسی کنیم، به مضمون اصلی و در واقع کلید داستان، پی می بریم.

برهان، آرزوهایش را نقاشی می کند، اما هیچگاه انتظار ندارد که نقاشی های ساحل، یا دیوار انباری، چون جادویی در لحظه، پیش چشمش محقق شوند، بر عکس، او می داند آنچه روی می دهد، ماحصل اراده و خواست اوست. این خود برهان است که باید در نبود پدر آستینش را بالا بزند، و سرنوشت خود و خانواده کوچکش را رقم بزند. او چون هر نوجوانی، رویا و خیال در سر دارد، اما خیالات را تا تحقق دنبال می کند. نشانه ها و خصوصیات شخصیتی مصمم و با اراده در برهان، در اکثر صحنه ها و در رویکردهای روانی و رفتاری شخصیت بدرستی در فیلمنامه طراحی شده و در تمامی صحنه ها قدرت نمایی می کند.

بعد از هر صحنه ای که بر حسب رویدادهای دراماتیک فیلمنامه، ناامیدی حاکم می شود، این برهان است که دل به دریا می زند. و دریا، تمثیلی از همان بطن زندگی ست، در واقع برهان با شیرجه زدن در آن، با اراده و سرسختی معصومانه ای به نبرد با آن تن می دهد.

این استعاره ایست برای انتقال یک معنا به مخاطب. برهان با تلاشهای دوباره و چندباره اش برای به حرکت درآوردن چرخ زندگی، جهانی از چیدمان های پوسیده و نامتعارف از خانواده، جامعه و خرده فرهنگ های بدور از دلایل حقیقی را زیر سوال می برد.

شاید به این دلیل که کودکان و نوجوانان به شکل شگفت انگیزی پیش از تأثیر سیستم بحث برانگیز آموزش و تربیت، بالفطره فیلسوفانه می اندیشند و رفتار می کنند. صحنه دیگری که از نظر بیننده پنهان نیست، تلاش نوجوانان برای جذب توریست به جزیره ست. آنها اهل تعامل و پیوستن به دیگر فرهنگ ها هستند.

نبی زاده خوب می داند یکی از خصیصه های کودکان و نوجوانان همین نکته تعامل و ایجاد ارتباط بدون قید و شرط و بدون در نظر گرفتن تفاوت هاست و تنها از سر دوستی و آشنا شدن با جامعه تکثر گرا.

از سویی، روایت داستان در جزیره ای که به نوعی نماد تنهایی است هم نمی تواند میل اجتماعی بودن را محدود سازد. آن ها با فکر درآمد زایی قصد دارند جزیره را محل پیوند آداب و فرهنگ های ملل مختلف با یکدیگر قرار دهند، ویژگی که از دیرباز در نهاد ایرانیان بوده و هست. اما راه ارتباط با دیگر ملل که نوجوانان فیلم ” اقیانوس پشت پنجره ” در پیش گرفته اند، راهی ست هوشمندانه و هنرمندانه، کاری که ریشه در روحیه زلال کودکان و نوجوانان دارد.

آنها با رنگ و موسیقی و رقص که از مهمترین عناصر شاکله ی « هنر » است، سعی در جذب توریست دارند. این نکته ای مهم است که سازمان گردشگری کشور اگر به آن توجه کند، از طریق جذب توریست می تواند راه گشای بسیاری از مشکلات و کمبودهای ارزی در زمان حاضر باشد. برهان و دوستانش با زبان بین المللی و فراگیر هنر می خواهند پلی بسازند بین جزیره و دنیای بیرون. نیچه می گوید: اگر هنر نبود، حقیقت زندگی ما را می کشت.

جهان اضداد در اولین فیلم بلندِ نبی زاده با حوادث تلخ و شیرین نمایان شده است. بعد از شادی و رقص و حس خوبِ گرفتن مزد از یک ایده خلاق ذهنی، خرید دوچرخه و به رخ کشیدن مردانگی به مادر، صحنه تصادف دوچرخه برهان با ماشین ناخدا، همان تلخی ست و باز شروع رویارویی با واقعیت زندگی و البته وجود همین عناصر ما را با فیلمی واقع گرا مواجه می سازد.

با وجود تمام این سر سختیها و تلخی ها ” اقیانوس پشت پنجره ” بر روزنه های امید تاکید دارد و این می تواند از نظر معنا و نقد مفهومی، جزو نکات ارزنده محسوب شود و همچنین انتقال دهنده پیام مهمی برای مخاطب نوجوان باشد. اما بر شمردن نکات ارزنده فیلم که همچنان جا برای واکاوی بیشتر دارد، دلیل بر آن نیست که نکاتی که در واقع نبودشان به بهتر شدن بُعد ساختاری و معنایی فیلم کمک شایانی می کرد را نادیده بگیریم. یکی از این نکات، صحبت های پند آموز و اخلاقی آموزگار مدرسه است که با لحنی عاری از احساس واقعی و بدون هماهنگی لحن با حالات چهره ادا می شود.

گاهی در نگفتن، گفتنی ها بسیار است. نسل امروز، نسلی پند گریز است و اندرزهای مستقیم را بر نمی تابد. مخاطب نوجوان را باید با روش نوین و پیشرو با مضامین آشنا کرد. انتقال این همه پیام اخلاقی یکی از همان دلایلی است که اتفاقا نسل امروز همه آنچه که باید را، در بیرون از مدرسه و دانشگاه جستجو می کند.

و در آخر، اینکه میزان بهره گیری از هر یک از نکات مهم درون مایه ای یا ساختاری، با ترکیب خلاقیت و نوآوری، توانسته فیلمی موفق با مولفه های سینمای مدرن مطابق جهان مشوش و آنارشیسم انسان معاصر ارائه دهد، و جوایز جهانی بسیاری را به خود اختصاص دهد، جای بسی امیدواریست.

امید است که با نگاهی گسترده و همه جانبه به ابعاد هنر و فلسفه، آرکی تایپ ها،  انواع سبک های ادبی و هنری، و آشنایی عمیق با طبقات مختلف جامعه و بدون تن دادن به تیغ سانسورهای سلیقه ای و شخصی در آینده شاهد ساخت فیلم هایی موفق و فراگیرتر، از این فیلمساز برای سینمای ایران و جهان باشیم.

حسرت محمودآبادی. شاعر/ نویسنده / منتقد جزیره قشم. خرداد 1402

برچسب ها :

ناموجود
ارسال نظر شما
مجموع نظرات : 0 در انتظار بررسی : 0 انتشار یافته : 0
  • نظرات ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
  • نظراتی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
  • نظراتی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نخواهد شد.